کدام کشورهای اروپایی برای خبرنگاران خطرناک اند؟ - مجله بوشهری ها

سازمان ملل هشدار داده که دنیای روزنامه نگاری با ضررهای شدیدی روبه رو است و همین هشدار اهمیت اطلاعات به عنوان یک کالای عمومی را در روز دنیای مطبوعات برجسته می نماید.

به گزارش خبرنگاران به نقل از یورونیوز، این سازمان می گوید که بحران کنونی ویروس کرونا باعث بسته شدن بسیاری از موسسات رسانه ای و کاهش کار در این صنعت شده و بازداشت های سیاسی خبرنگاران افزایش یافته است.

نتیجه این امر شکل گیری تدریجی بیابان های خبری در کشورهایی است که خبرنگاران آنها امکان دست یابی به اطلاعات دقیق را از میان مردم ندارند.

ئی کاترینا باخالوفا سمت راست و داریا چالتسوا پس از فیلم برداری از تظاهرات علیه الکساندر لوکاشنکو در بلاروس محاکمه می شوند/ عکس: اسوشیتیدپرس

در ماه گذشته سازمان غیر انتفاعی گزارشگران بدون مرز (RSF) در گزارشی شاخص دنیای آزادی مطبوعات را منتشر کرد. این گزارش نشان می دهد که چگونه مقامات با بهانه همه گیری کرونا مطبوعات را سرکوب نموده اند. در این میان به آنالیز بعضی از کشورهای اروپایی می پردازیم که رتبه خوبی در آزادی بیان و فعالیت خبرنگاران ندارند.

بلاروس

بلاروس به عنوان کشوری که برچسب آخرین دیکتاتوری اروپا را گرفته بدترین کشور برای آزادی مطبوعات در اروپا محسوب می گردد.

پس از انتخابات بحث برانگیز ریاست جمهوری 2020 در مرداد گذشته و انتخاب دو و چند باره الکساندر لوکاشنکو، کشور به فضایی نامهربان برای خبرنگاران تبدیل شد.

بسیاری از روزنامه نگاران به دلیل انتشار اخبار و مستندسازی جنبش اعتراضی گسترده علیه حکومت 26 ساله لوکاشنکو (پس از استقلال از اتحاد جماهیر شوروی) بازداشت شدند.

اطلاعات نشان می دهد بلاروس خطرناک ترین کشور اروپا برای خبرنگاران در سال 2020 بوده است.

شاخص آزادی مطبوعات در اروپا

شرح نمودار: هرچه خط آبی کوتاهتر باشد شرایط آزادی رسانه بهتر است

زمان اعتراضات به نتایج انتخابات ریاست جمهوری در بلاروس دسترسی به اینترنت قطع شد. از آن موقع تا کنون دسترسی به اینترنت هنگام برگزاری تظاهرات اعتراضی قطع می گردد. قطع کامل اینترنت و نت تلفن همراه از روز انتخابات شروع شد و ارتباط اینترنتی این کشور بین روزهای 8 تا 12 ا گوست 2020 با شبکه دنیای قطع شد.

انجمن روزنامه نگاران بلاروس از بازداشت 336 خبرنگار و 60 حادثه خشن علیه روزنامه نگاران در ماه های پس از انتخابات ریاست جمهوری بلاروس خبر داده است.

ترکیه

ترکیه در سال گذشته به عنوان رکوردار عظیمترین زندان روزنامه نگاران در دنیا شناخته شد. به گزارش سازمان گزارشگران بدون مرزدولت رجب طیب اردوغان همچنان به سرکوب منتقدان و روزنامه نگاران ادامه می دهد.

این سازمان اعلام نموده که دولت اردوغان با استفاده از بهانه کودتای نافرجام سال 2016 دستورات بیشتری را برای سرکوب رسانه های مخالف صادر نموده است.

در سال 2021 چین در زندانی کردن روزنامه نگاران از ترکیه پیشی گرفت اما این کشور همچنان دومین کشور ناخوشایند خبرنگاران در اروپا با شاخص گزارشگران بدون مرز است.

سازمان گزارشگران بدون مرز می گوید: خطر حبس و کنترل قانونی و توقیف گذرنامه خبرنگاران همواره وجود دارد.

این نهاد شرح می دهد که حدود 90 درصد از رسانه های ملی ترکیه به وسیله ناظران دولتی کنترل می شوند و اقدامات تبعیض آمیز گسترده ای در صدور کارت های مطبوعاتی و تبلیغات محلی صورت می گیرد.

دادگاه حقوق بشر اروپا می گوید ترکیه حقوق احمد آلتان روزنامه نگار این کشور را نقض نموده است.

این مجمع اروپایی اخیرا از ترکیه خواست تا به احمد آلتان غرامت پرداخت کند. ترکیه این روزنامه نگار را پس از کودتای سال 2016 به اتهامات غیرمعمول تروریستی حدود 4.5 سال زندانی کرد. وی اخیرا آزاد شده است.

پرونده ای که ترکیه علیه این پیرمرد 71 ساله تشکیل داد موجب محکومیت بین المللی شد.

دادگاه حقوق بشر اروپا ماه گذشته چندین مورد نقض حق آزادی و امنیت و همچنین آزادی بیان را در پرونده های ترکیه کشف نموده است.

شاخص آزادی مطبوعات در اروپا (ادامه)

شرح نمودار: هرچه خط آبی کوتاهتر باشد شرایط آزادی رسانه بهتر است

روسیه

روسیه سرکوب آزادی مطبوعات را در طول همه گیری ویروس کرونا و مبارزهالکسی ناوالنی منتقد برجسته ولادیمیر پوتین علیه کرملین تشدید کرد.

اتحادیه اروپا و آمریکا سرکوب معترضین و روزنامه نگاران مخالف را در پی دستگیری و زندانی شدن ناوالنی محکوم کردند.

رئیس امور خارجه اتحادیه اروپا در ماه ژانویه (دی ماه گذشته) از بازداشت ها و استفاده از زور علیه روزنامه نگاران در میان اعتراضات ابراز تاسف کرد.

انتونی بیلیکن وزیر امور خارجه آمریکا گفت که که آمریکا استفاده مداوم از تاکتیک های خشن علیه معترضان صلح طلب و روزنامه نگاران از سوی مقامات روسی را در دومین هفته متوالی محکوم می نماید.

همزمان با دستگیری الکسی ناوالنی عظیمترین معترض کرملین و پوتین روزنامه نگاران مخالف حزب حاکم در این کشور بازداشت شدند.

در همین حال رسانه های مستقل روسیه برای انتشار گزارش های مربوط به همه گیری کرونا ماه ها جنگیدند و انتها دولت در دسامبر 2020 تائید کرد که تعداد کل جان باختگان کرونایی در روسیه سه برابر آمار رسمی بوده است.

سازمان گزارشگرن بدون مرز می گوید اقدامات محدود کننده همه گیری کرونا زمینه بیشتری را برای جلوگیری از کار روزنامه نگاران به مقامات داده است.

بلغارستان

تا زمان اعلام شاخص 2021، بلغارستان برای سه سال متوالی در پائین ترین رتبه شاخص آزادی مطبوعات اروپا قرار داشت.

سازمان گزارشگران بدون مرز در سال 2020 این کشور را رسوای عظیم اروپا نامید و تاکید نمود روزنامه نگاران صریح نه تنها تحت فشار و آزار و اذیت دولت بلکه مورد تهدید و خشونت نیز قرار می گیرند.

مدیر رادیوی ملی بلغارستان در نوامبر گذشته کناره گیری کرد و به یورونیوز گفت از وعده هایی که انجام نمی گردد راضی نیست.

شاخص آزادی مطبوعات در اروپا (بخش پایانی)

شرح نمودار: هرچه خط آبی کوتاهتر باشد شرایط آزادی رسانه بهتر است

مونته نگرو

گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز می گوید: با وجود اینکه دولت جدید مونته نگرو در سال 2020 از اولویت بهبود آزادی مطبوعات در این کشور خبرداده است اما در قانون اساسی هیچ تغییر قابل توجهی رخ نداده است.

شرایط رسانه ها امیدهای این کشور را برای پیوستن به اتحادیه اروپا محقق ننموده است.

اتحادیه اروپا در سال 2020 در گزارشی گفت که مونته نگرو برای پیوستن به این اتحادیه در بیشتر شاخص ها پیشرفت نموده اما در زمینه آزادی بیان به دلیل بازداشت و پیگیری های قانونی علیه روزنامه نگاران و پست های نوشته شده در شبکه های اجتماعی مورد انتقاد همچنان ق رار دارد.

اوکراین

سازمان گزارشگران بدون مرز می گوید از برنامه اصلاحات بخش رسانه های پس از انقلاب سال 2014 اوکراین که موجب برکناری ویکتور یانوکوویچ رئیس جمهور هوادار روسیه شده، استقبال کرد.

با این حال این گزارش می گوید جنگ اطلاعاتی با روسیه اثرات منفی در آزادی مطبوعات اوکراین داشته که شامل ممنوعیت فعالیت رسانه های روسی و اجتماعی، آزارهای اینترنتی و تشکیل پرونده ها دردادگاه شده است.

براساس گزارش موسسه مس اینفورمیشن در طول همه گیری کرونا حملات فیزیکی به خبرنگاران اوکراین افزایش یافته و 170 مورد حمله به ثبت رسیده است.

اوکراین با یک پله سقوط در رتبه بندی شاخص آزادی مطبوعات در سال 2021 به رتبه 97 رسید.