اعتراضات عراق؛ نگاهی از درون - مجله بوشهری ها

گروه بین الملل خبرنگاران - کشور عراق که به لحاظ ژئوپلتیک صندلی مهمی در منطقه غرب آسیا دارد، به لحاظ بافت انسانی و اشتراکات دینی و فرهنگی، برای ایران از اهمیت فراوانی برخوردار است، به طوری که استقرار یا عدم استقرار اوضاع سیاسی، امنیتی و مالی این کشور می تواند در ایران تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم داشته باشد. حوادث اخیر عراق و اعتراضات بعضی گروه ها به اوضاع سیاسی و مالی، به ویژه هم زمانی این اعتراضات با مراسم عظیم و میلیونی اربعین، ما را بر آن داشت تا به میان شهروندان این کشور برویم و از نزدیک و به دور از جنجال های رسانه ای، دیدگاه های مختلف را بحث و آنالیز نماییم.

به همین منظور، خبرنگار به میان مردم شهر بغداد رفت تا با عده ای از اصحاب رسانه و فرهیختگان دانشگاهی که عمدتا آدینه ها در خیابان متنبی جمع می شوند، به تبادل نظر بپردازد.

فرهیختگان عراق: احتیاج به تغییر ریشه ای نظام سیاسی

به صحبتها که گوش فرا می دهی، می توانی به وضوح صدای اعتراض همه را نسبت به وضع موجود بشنوی. عمده اعتراضها نیز نسبت به فساد اداری، نبود خدمات لازم و بیکاری است. عبدالجلیل دیری، نویسنده و اهل رسانه، اصلاحات اخیر دولت را اساسی و ریشه ای نمی داند و معتقد است که نظام سیاسی عراق که بر اساس معیارهای مذهبی و قومیتی راسخ یافته، باید تغییر یابد. مهدی حمید جاسم، که 16 سال عضو شورای شهر بغداد می باشد، نیز با دیدگاه دیری هم رای است. وی نظام ریاستی را راهکار مسائل عراق می داند که رئیس دولت خود بتواند وزرای کابینه را عزل و نصب کند. وی معتقد است که اعتراضات اخیر دو جنبه مثبت و منفی داشت: جنبه مثبت آن این است که تابع هیچ حزب و جریان داخلی یا خارجی نیست، بلکه قیام گرسنگان، شجاعان و قیام جوانان وطن است؛ اما بُعد منفی این اعتراضات، فقدان یک رهبری است تا مردم را راهنمایی کند.

مرجعیت و خواسته های مردم

یکی از بحثهای داغ این روزهای محافل سیاسی عراق، بیانیه تند و صریح مرجعیت بود که طی آن از دولت می خواهد عوامل و مسببان اتفاقات اخیر کشور را معرفی نماید. بعضی از شهروندان عراقی خواهان ایفای نقش بیشتری از سوی مرجعیت نسبت به اوضاع سیاسی هستند. اما دکتر جعفر الطعان، روحانی و استاد دانشگاه، بر این اعتقاد است که نقش مرجعیت در جامعه بر اساس چارچوب مشخصی ترسیم شده است و مراجع دین نقش سوپاپ تخلیه را در جامعه دارند و بیش از این نمی توانند خود را وارد مسائل سیاسی و مالی نمایند.

دکتر جعفر الطعان، روحانی و استاد دانشگاه

منابع امنیتی: هماهنگی در جهت دهی اعتراضات

در جریان اعتراضات اخیر عراق، از قدرت جنگ نرم دشمن نمی گردد غافل بود. به نظر می رسد جریان های سیاسی مخالف دولت - هرچند که با جریان های دیگر ائتلاف کرده اند - اما به طور هماهنگ با بازماندگان حزب بعث متفق القول شده اند تا نظام فعلی را ساقط نمایند. صفحات مجازی فیس بوک که عمدتا لیدری اعتراضات را برعهده دارند، بنا بر اظهارات یک مقام امنیتی عراقی، بیشتر اعتراضات را به سمت یک کلیدواژه سوق می دهند: ایران. چه بسا مخالفان نظام سیاسی جدید عراق و دشمنان سیلی خورده از محور مقاومت، برای بدنام کردن جمهوری اسلامی، و با هدف تاثیرگزاری بر مراسم میلیونی اربعین و کمرنگ کردن بازتاب این تجمع بشری بی نظیر در رسانه های دنیا، چاره ای جز متوسل شدن به نیروهای سایبری و نفوذی های خود در میان معترضان ندارند تا ایران را مقصر اوضاع نابسامان عراق پس از سقوط رژیم سفاک بعث جلوه دهند، به ویژه که بسیاری مسئولان عراقی در این دوران ارتباط خوبی با جمهوری اسلامی داشته و دارند. این مقام امنیتی در ادامه با اظهار تعجب از اینکه بیشتر صفحه های فیسبوکی فعال در حوزه اقتصاد و تجارت 3 روز قبل از آغاز اعتراضات به صفحاتی با محتوای تشویق به تظاهرات ضد ایرانی تبدیل شدند، می گوید که این فعالیتها هماهنگ و برنامه ریزی شده بود.

جالب اینکه این هماهنگی ها در تمامی سطوح ایجاد شده است. یکی از افسران اطلاعاتی که در منطقه اعتراضات حضور داشته است ضمن اشاره به ضبط انواع سلاح، مواد مخدر و مواد منفجره از بعضی افراد نفوذی در میان معترضان تاکید نمود ابزارهای ضبط شده نشان می دهد دست هایی در پشت پرده بوده و هستند که به طور هماهنگ جریان اعتراضات را برنامه ریزی و راهنمایی می نمایند.

وسیله ای ساخت امارات عربی متحده برای باز کردن قفل مغازه ها

منابع رسانه ای: خواسته های مآغاز مردم و کاستی های دولت

جلال خالدی، خبرنگار صدا و سیما، یکی از اهالی رسانه حاضر در عراق می باشد که در سایر اتفاقات سیاسی، نظامی، امنیتی، اجتماعی و فرهنگی این کشور حضوری موثر و پویا دارد. وی عدم ارائه خدمات مناسب به شهروندان و نپرداختن به مشکل بیکاری به ویژه بیکاری فارغ التحصیلان را عامل اصلی اعتراضات اخیر می داند.

خالدی عدم دخالت نیروهای حشد الشعبی در اعتراضات اخیر را نقطه قوت این نیروها دانسته و تاکید می نماید که نیروهای حشد به نوعی خود را همراه با مردم می دانستند.

این فعال رسانه ای با انتقاد از عملکرد دولت عراق نسبت به پیشگری از بحران اخیر توضیح داد که تمامی سفارتخانه ها و سرویس های جاسوسی آماده موج سواری بر این اعتراض ها بودند. وی معتقد است که مسئولان عراق بایستی به میان مردم بروند تا مستقیما مسائل شهروندان را ببیند.

سلاح ضبط شده از بعضی عناصر نفوذی در میان معترضان

خالدی کلیپ های ضد ایرانی منتشر شده در فضای مجازی را با حوادث اخیر عراق غیرمرتبط دانست و معتقد است که 80 درصد از معترضان، مردم و جوانان معترض به وضع موجود کشور هستند و طبیعی است که عده ای بخواهند از این موضوع سوءاستفاده نمایند.